धनगढी – सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयले प्रदेश सरकार र विभिन्न संघसंस्थासँगको समन्वयमा आयोजना गरेको मानसखण्ड सम्मेलनमा सोमबार रोचक दृष्य देखियो । धनगढीको सोराई पार्टी प्यालेसमा आयोजना गरिएको मानसखण्ड सम्मेलनको समापन समारोहका प्रमुख अतिथि प्रतिनिधिसभा सदस्य डा. आरजु राणा देउवा थिइन् ।
पूर्व प्रधानमन्त्री एवंम् कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा पत्नी समेत रहेकी राणा पार्टीको केन्द्रीय सदस्य समेत हुन् । उनी प्रमुख अतिथि भएको समापन समारोहमा भारतीय जनता पार्टी(भाजपा) का विदेश विभाग प्रमुख विजय चौथाइवाले विशिष्ट अतिथि थिए । सोही मञ्चमा सहभागी सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहलाई भने कार्यक्रम सञ्चालकले अतिथिका रुपमा आशन ग्रहण गराए ।
नेपाल सरकारले निर्धारण गरेको मर्यादाक्रमअनुसार मुख्यमन्त्री ८ औँ स्थानमा हुँदा प्रतिनिधिसभा सदस्यलाई १० औँ स्थानमा राखिएको छ । विश्वविद्यालयको आयोजना र अन्तराष्ट्रिय सहयोग परिषद्सहितका संघसंस्थाको समन्वयमा सञ्चालन भएको यो सम्मेलनमा सञ्चालक उपप्राध्यापक डा.दिपकचन्द्र भट्टले मर्यादाक्रमबारे ध्यानाकर्षण गराएका थिए ।
तर कुनै फरक नपर्ने भनिएपछि उनले विश्वविद्यालयका उपकुलपती प्राध्यापक डा.अम्मराज जोशीले अध्यक्षता गरिरहेको समापन समारोह त्यसैअनुसार सञ्चालन गरे । ‘तपाईले राख्नुभएको जिज्ञाशाबारे यो कार्यक्रम हुुनुभन्दा अघिदेखि कुरा उठिरहेको थियो । मैले पनि सार्वजनिक पदधारण गरेका व्यक्तिका लागि सरकारले निर्धारण गरेको मर्यादाक्रमबारे स्मरण गराएको थिए,’ भट्टले भने, ‘यो किन भयो थाहा छैन । उपकुलपति ज्यूलाई बुझ्दा स्पष्ट होला ।’
यो विषयमा उपकुलपति प्राध्यापक डा.अम्मराज जोशीसँग बुझ्दा औपचारिक कार्यक्रममा सरकारले निर्धारण गरेको मर्यादाक्रम मिचिएको विषयमा प्रष्ट जवाफ दिएनन् तर मुख्यमन्त्रीको मर्यादाक्रम माथि हुनेमा दुई मत नभएको तर्क गरे ।
‘मर्यादाक्रममा प्रतिनिधिसभा सदस्य भन्दा मुख्यमन्त्री नै माथि हुन्छन् । त्यो यथावथ हुन्छ । औपचारिक कार्यक्रममा पहिले सम्बोधन गर्ने कुरा न हो,’ जोशीले भने, ‘विदेशी पाहुनाहरुलाई स्थान दिएका हौँ । यसलाई त्यति फलोअप गर्नु पर्दैन ।’
तर २ बैशाखमा महेन्द्रनगरमा भएको उद्घाटन समारोहमा भने मुख्यमन्त्रीलाई प्रमुख अतिथि बनाइएको थियो । त्यो दिन कार्यक्रममा सोमबारका प्रमुख अतिथि र विशिष्ट अतिथि सहभागी थिएनन् ।
‘मुख्यमन्त्री व्यक्ति नभएर संस्था भएकाले कारण सरकारले निर्धारण गरेको मर्यादाअनुसार औपचारिक कार्यक्रममा भूमिका दिने र पाउने कुरामा दुई मत छैन, तर आजको कार्यक्रममा किन यस्तो गरियो थाहा भएन,’ मुख्यमन्त्री निकट स्रोतले भन्यो । यो विषयमा मुुख्यमन्त्री शाहसँग जिज्ञाशा राख्दा उनले सोमबारको समापन समारोहका प्रमुख अतिथि डा. आरजु राणा देउवा नै भएको बताउदै पाहुनाहरुका धारणा सुन्नका लागि मात्र कार्यक्रममा सरिक भएको धारणा व्यक्त गरे ।
‘यो सम्मेलनको मैले महेन्द्रनगरमा प्रमुख अतिथि भएर उद्घाटन गरिसकेको हो । आजको प्रमुख अतिथि आरजु राणा देउवा नै हुन् । कार्यक्रम उनीहरुकै हो,’ शाहले भने, ‘मैले उजागर गरेको कार्यक्रममा आफ्ना कुरा राखिसकेको हुनाले मर्यादाक्रमलाई ध्यान दिने भदा पनि आज उनीहरुका कुरा के छन् भनेर सुन्न गएको थिए । यसले सकारात्मक सन्देश जान्छ भन्ने लागेर सहभागी भएको हुँ ।’
तर मानसखण्ड सम्मेलनमा मर्यादाक्रममा आफू भन्दा दुई स्थान तल रहेकी आरजु राणा देउवा प्रमुख अतिथि रहेको कार्यक्रममा मुख्यमन्त्री अतिथिका रुपमा सहभागी भएपछि संस्थाको गरिमालाई ध्यान नदिइएको भन्दै आलोचना भएको छ । कतिसम्म भने औपचारिक कार्यक्रममा प्रतिनिधिसभा सदस्य मात्र नभएर भाजपाका विदेश विभाग प्रमुख भन्दा तल्लो मर्यादामा पारिएपछि सार्वजनिक पदको गरिमामाथि नै प्रहार भएको टिप्पणी गरिएको छ ।